Wybawca strefy euro? Jak zapamiętany zostanie M. Draghi po ośmiu latach prezesury w EBC

Ostatnie posiedzenie Europejskiego Banku Centralnego nie przyniosło większych zmian kierunku polityki monetarnej. To logiczna decyzja, gdyż podczas ostatniego, wrześniowego posiedzenia doszło do obniżenia dyskontowej stopy procentowej do poziomu -0,50%. EBC ogłosił na nim także rozpoczęcie w listopadzie nowej rundy zakupu obligacji rządowych państw strefy euro o miesięcznym wolumenie 20 mld euro. Warto jednak wspomnieć, że różnice zdań wewnątrz EBC, widoczne już od lata br., w najbliższy czasie nadal będą wpływać na kierunek polityki monetarnej. Strefa euro nie jest i nigdy nie była jednorodną całością. Nie można więc oczekiwać, że wspólna polityka monetarna będzie odpowiadać wszystkim członkom strefy.

Jednocześnie październikowe posiedzenie Europejskiego Banku Centralnego było ostatnim, w którym M. Draghi przemawiał jako jego prezes. Draghi zrobił wszystko, co było konieczne, aby złagodzić ogromną presję na zadłużone kraje strefy euro i wspólną walutę europejską. Jednak mówienie o nim jako o kimś, kto uratował strefę euro przed rozpadem, jest do pewnego stopnia przesadzone.

Niemniej jednak włoski bankier będzie za pewne zapamiętany jako wybawca strefy euro. W tym kontekście pamiętne wydają się jego słowa wypowiedziane w kryzysowym 2013 roku. W wolnym tłumaczeniu mówił  wtedy, że – „EBC jest gotowy zrobić wszystko, aby uratować euro i proszę mi wierzyć, że to wystarczy”. Jednocześnie M. Draghi przejdzie do historii także jako prezes, który po ośmiu latach urzędowania przekazuje politykę monetarną EBC w stanie pewnego paraliżu. Możliwość dalszej ekspansji polityki monetarnej w strefie euro napotyka na istotne ograniczenia, zarówno pod względem ujemnych stóp, a im bardziej są one ujemne, tym bardziej rosną negatywne skutki uboczne. Innym jest limit EBC w zakresie luzowania ilościowego ograniczające emisję obligacji jednego państwa do maksymalnej wysokości 33% jego całkowitego zadłużenia.

Rentowność obligacji skarbowych różni się znacząco np. Portugalii i Estonii czy Finlandii i Grecji. Rentowność 10-letniej greckiej obligacji jest obecnie niższa niż rentowność 10-letniej obligacji USA. Rentowność niemieckich obligacji jest ujemna dla terminu zapadalności 20 lat. Jednocześnie M. Draghi pozostawia EBC jasną misję – aby bank centralny zrobił wszystko, co konieczne, i jeszcze trochę więcej dla stworzenia idealnych warunków dla ekspansji budżetowej w strefie euro. Teraz piłeczka jest po stronie rządów europejskich. Proponowane przyszłoroczne budżety głównych państw strefy euro, takich jak Francja, Włochy czy Hiszpania nie są wzorem oszczędności, ale świadczą o tym, że w tym roku Komisja Europejska będzie znacznie bardziej życzliwa dla budżetów publicznych niż w ubiegłym roku, np. w stosunku do Włoch. Ponadto, coraz bardziej prawdopodobne jest, że również Niemcy ostatecznie dokonają niewielkiej ekspansji budżetowej. Pytanie brzmi, czy to wystarczy do ożywienia gospodarki strefy euro i powrotu inflacji do celu inflacyjnego wynoszącego 2%. Odpowiedź brzmi: na pewno nie w nadchodzącym roku.